جرائم نوظهور با عنوان سایبری یا اینترنتی 

سید امید امام جمعه در گفتگو با توانا نیوز گفت: در عصر جدید شاهد وقوع جرائم و اعمال ممنوعه ای هستیم که با تکنولوژی و فضای مجازی ارتباط نزدیک و منطبق دارند! جرم‌های سایبری یا جرایم سایبری گونه‌ای از جرائم اینترنتی و شامل عمل ممنوعه و جرم‌هایی است که در محیط سایبری یا اینترنتی رخ می‌دهند. محیط سایبری محیطی مجازی است که کاربران آن می‌توانند به هرگونه خدمات و اطلاعات الکترونیکی در سراسر دنیا دسترسی داشته باشند و با یکدیگر در ارتباط باشند. مجرمان محیط سایبری شامل هکرها و کرکرها ، فریکرهای تلفن بوده و انواع جرم‌های ممکن در این فضا را انجام داده، و سایبرکرایم و تروریسم سایبری خوانده می‌شوند.

وکیل دادگستری بیان کرد: این جرائم روز به روز به شکل جدیدتری در حال وقوع هستند! سایبرتروریسم مانند تروریست‌های معمولی ممکن است دارای انگیزه‌های سیاسی برای ارتکاب جرائم باشند. بحران‌سازهای سایبری شامل ویروسها، خزنده وب و پالس‌های الکترومغناطیسی ، کرم‌ها و بمب‌های منطقی است که در اختلال اخیر شبکه بانکی کشور نیز شاهد استفاده از این شیوه بودیم.

امام جمعه گفت: با توجه به رشد اینترنت و اهمیت آن در زندگی اقتصادی و اجتماعی، جرائم سایبری در بازار جهانی به مسأله مهمی تبدیل شده است. گزاش‌ها حاکی از این است که روزانه در سطح دنیا بیش از 1 میلیون نفر قربانی جرائم سایبری می‌شوند و هزینه جهانی تنها برای حوزه جرائم سایبری حدود 113 میلیارد دلار و این هزینه برای اروپا 12 میلیارد دلار است که این موضوع دلالت بر این دارد که جرائم سایبری بیش از تجارت غیرقانونی مواد مخدر سودآور است. در کشور ایران نیز پانزی ها و کلاهبرداری های اینترنتی شامل ( سبد گردانی جعلی – معاملات ارزی دیجیتال – ابلاغیه و درگاه هکری قوه قضائیه – ثبت نام انواع وام با سود بسیار ناچیز – تحریک به شرکت در نظرسنجی شرکت های معتبر و همسر یاب و گنج یابی) از جمله پیام ها و درگاه های تخلیه موجودی حساب کاربران ساده لوح و خوش باور جامعه هستند که حجم زیادی قربانی را به خود اختصاص داده اند!

این وکیل دادگستری افزود: جرائم سایبر در واقع دامنه گسترده‌ای از فعالیت‌های مجرمانه که شامل سیستم‌های رایانه‌ای و اطلاعاتی چه به صورت ابزار اولیه و چه به صورت هدف اصلی است را شامل می‌شود. جرائم سایبری شامل جرائم سنتی (برای مثال کلاهبرداری، جعل اسناد و هویت) جرائم محتوایی (برای مثال پخش آنلاین پورنوگرافی کودکان یا تحریک نفرت نژادی) و جرائم مخصوص سیستم‌های رایانه‌ای و اطلاعات (برای مثال حمله به سیستم‌های اطلاعاتی، خودداری از ارائه خدمات و بدافزارها) است.

امنیت سایبری در کشور ایران از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ البته جامعه بین الملل نیز امنیت سایبری را در مفهومی گسترده تعریف می‌کند که بیشتر حول ماهیت آن تمرکز دارد با اینکه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در خصوص دفاع سایبری حساس هستند، اما در اسناد این اتحادیه تعریفی از این مسئله ارائه نشده است و عدم تمایل برخی از کشورها در این مسئله به جهت راهبردهای دفاع سایبری مخصوص به خود است.

لذا با توجه به اینکه مقابله با جرائم سایبری و کاهش شدید این‌گونه جرائم در راهبرد امنیت سایبری کشور ایران و قانونگذار حکیم است، در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای و جهانی و نیز لایه‌های عملیاتی و هماهنگی بین و درون تمام سطوح مربوط به جرائم سایبری توجه می‌شود، بدین سبب ساختارهای نهادی جدید و شبکه‌ها، برنامه‌ها، اتحادها و راهبردهایی در سطح کلان کشور برای ارتقای مشارکت، ایجاد اعتماد و محیط یکپارچه برای رسیدگی به جرائم سایبری ایجاد شده است و در این راستا سازمان‌هایی نظیر مرکز مقابله با جرائم سایبری – پلیس فناوری اطلاعات و آژانس امنیت شبکه و اطلاعات نیز ایجاد شدند که وظیفه آنها رسیدگی به جرائم سایبری به ترتیب از نظر ویژگی‌های عملیاتی و راهبردی جرائم سایبری از بررسی قضایی تا پیگرد و تسهیل هماهنگی بین طرفین و تامین ادله و مصادیق مجرمانه بصورت قانونی است.

زمان و نتایج بارها اثبات کرده است که مراقبت و دقت بالا در جهت جلوگیری از تحقق عمل مجرمانه در فضای مجازی و اینترنت بسیار موثر است.

سیدامید امام جمعه –

وکیل دادگستری و پژوهشگر حقوق