کشور لبنان پس از بحرین کوچکترین کشور در منطقه غرب آسیا به شمار می رود. این کشور دارای سیستم سیاسی خاصی است؛ رئیس جمهور مسیحی، نخست وزیر اهل سنت و رئیس مجلس آن شیعه است.
به گزارش توانا نیوز ، سیستم حکومت داری این کشور، طایفه ای و مذهبی است و احزاب وابسته به طوایف، نقش تعیین کننده ای در شرایط سیاسی داخلی و خارجی این کشور دارند.
سهم خواهی های طایفه ای و مذهبی باعث شده است که احزاب نتوانند بر سر انتخاب رئیس جمهور و نخست وزیر و تشکیل دولت، به آسانی به توافق برسند. هم اکنون حدود دو سال است که این کشور فاقد رئیس جمهور است و دولت این کشور نیز دولت موقت یا پیشبرد امور است.
به دلیل شرایط دینی این کشور، هرکدام از طوایف و مذاهب به کشوری دیگر متصل شده و منافع خود را به پشتوانه آن کشور، تامین میکنند؛ مسیحیان عمدتا به فرانسه و آمریکا، اهل سنت به عربستان و قطر، شیعیان به ایران و دروزی ها(شاخه ای از مسلمانان) به روسیه، انگلیس و … وابسته اند.
حمایت همه جانبه از غزه توسط حزب الله
پس از آغاز حمله رژیم صهیونیستی به غزه و حمایت حزب الله لبنان از مردم غزه، شرایط سیاسی لبنان پیچیده تر نیز شده است. در حالی که این کشور از عدم انسجام و توافق داخلی رنج میبرد و با بحران اقتصادی نیز دست و پنجه نرم می کند، بیم آغاز جنگ فراگیر با رژیم صهیونیستی نیز بر سر لبنان سایه افکنده است.
در این بین کمیته ۵ جانبه بین المللی شامل آمریکا، عربستان، فرانسه، قطر و مصر از سال گذشته برای پیشبرد شرایط انتخاب رئیس جمهور لبنان به میزبانی فرانسه تشکیل شده و تا کنون چندین جلسه در سطوح وزرای خارجه و همچنین سفرای این کشور در بیروت، برگزار کرده اند.
با بروز درگیری های حزب الله و رژیم، روند فعالیت این کمیته نیز تحت تاثیر این تحولات، پیچیده تر شده و اختلافات بین اعضای این کمیته بیش از پیش آشکار شد.
در حالی که فرانسه معتقد است مذاکرات این کمیته با احزاب لبنان در خصوص انتخاب رئیس جمهور، باید از روند تحولات جنوب لبنان و درگیری حزب الله با رژیم تفکیک شود، آمریکایی ها معتقدند که بدون پایان درگیری های حزب الله و رژیم و همچنین پایان جنگ غزه، نمی توان رئیس جمهور جدید لبنان را انتخاب کرد. از سوی دیگر آمریکایی ها نمی خواهند ابتکار عمل را در لبنان از دست بدهند و عرصه را به عربستان و فرانسه واگذار نمایند.
همچنین آمریکا معتقد است که حل اختلافات مرزی لبنان و رژیم صهیونیستی(مزارع اشغالی شبعا) باید در دستور کار قرار گیرد و اختلافات مرزی پایان یابد و همزمان همه این مسائل حل و فصل شوند تا پرونده لبنان قبل از آغاز رقابت های انتخاباتی آمریکا بسته شود.
در واقع انتخابات آمریکا را به جنگ رژیم و حماس و همچنین جنگ رژیم و حزب الله گره زده و انتخاب رئیس جمهور لبنان را نیز در گروه پایان جنگ قرار داده اند.
تعیین زمان انتخابات در لبنان
اما اکنون کمیته ۵ جانبه به این نتیجه رسیده است(باوجود اختلافات درونی) که رئیس جمهور لبنان(همسو با کمیته ۵ جانبه) باید تا اواسط تابستان امسال انتخاب شود و سپس با انجام مذاکرات رسمی با رئیس جمهور، عرصه را بر حزب الله در جنوب تنگ تر کنند.
اما حزب الله هرگونه مذاکره و گفتگو در خصوص پایان درگیری با رژیم صهیونیستی و حل مشکلات مرزی با این رژیم را منوط به پایان جنگ غزه نموده است. در حال حاضر بیش از ۱۰۰ هزار شهرک نشین صهیونیست، از ترس موشک های حزب الله، از شمال فلسطین اشغالی فرار کرده اند. اسرائیل اعلام کرده است که از طریق هم پیمانان خود خصوصا فرانسه و آمریکا به دنبال حل دیپلماتیک موضوع حزب الله در جنوب لبنان(شمال فلسطین اشغالی) است و در صورت عدم حل دیپلماتیک، از طریق نظامی وارد خواهد شد.
حمایت غرب از تایوان و خودداری از گسترش جنگ در خاورمیانه
در حال حاضر کشورهای غربی به دلیل درگیری اروپا و آمریکا در جبهه اوکراین و ترس از حمله چین به تایوان، نمی خواهند جبهه گسترده دیگری در غرب آسیا باز شود. بنابراین کشورهای غربی تلاش دارند بدون بروز درگیری گسترده در برهه کنونی، حزب الله را با مذاکره و فشار سیاسی، وادر به عقب نشینی از جنوب لبنان تا حدود ۱۲ کیلومتر دورتر از مرزهای فلسطین اشغالی نمایند.
به نظر نمیرسد که در شرایط کنونی، طرح های کمیته ۵ جانبه برای لبنان کارساز باشد و حزب الله تسلیم فشارهای سیاسی این کمیته شود. شدت درگیری های حزب الله و رژیم هر روز تشدید می شود و ممکن است از کنترل خارج شود(امری که چندان دور از انتظار نیست).
البته باید گفت که درگیری حزب الله و رژیم دیر یا زود رخ خواهد داد و تنها عامل زمان در این اتفاق مشخص نیست و ممکن است این اتفاق، اگر در اواسط تابستان رخ ندهد، پس از انتخابات آمریکا و با روی کار آمدن ترامپ، قطعی شود.
نویسنده : صالح منفرد
محقق و پژوهشگر حوزه بین الملل
