
حسن بهشتی پور گفت:
توافق با آمریکا موجب تنفس اقتصاد مقاومتی ما خواهد شد. اظهارات علنی مقامات آمریکایی مبنی بر لزوم غنیسازی صفر، بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و معمولاً در مذاکرات رسمی پیگیری نمیشود. دولت ترامپ با بهرهگیری از تاکتیکهای رسانهای و فضاسازی عمومی، قصد دارد طرف مقابل را تحت فشار روانی و افکار عمومی قرار دهد، اما این روشها نمیتوانند منجر به تحمیل مطالبات خلاف عرف بینالملل مانند غنیسازی صفر شوند.
توانا نیوز، طرح چنین اظهاراتی در فضای رسانهای باعث به بن بست رسیدن مذاکرات نمیشود. رسانههای آمریکایی اگرچه خواستار حذف کامل برنامه هستهای ایران هستند، اما این مواضع اغلب در مذاکرات رسمی مطرح نمیشود. در واقع اگر چنین خواستهای پشت میز مذاکره هم تکرار شود، نشانه عدم اراده آمریکا برای رسیدن به توافق است. با این حال، شواهد از جمله رفتارهای ترامپ نشان میدهد که او به دنبال جنگ نیست و مسیر دیپلماسی را ترجیح میدهد.
تجربه دولت بوش نشان میدهد ایران هیچگاه غنیسازی صفر را نمیپذیرد. در دوران بوش نیز آمریکا پیشنهاد مذاکره در صورت توقف غنیسازی را مطرح کرد، اما ایران بهدلیل اهمیت غنیسازی بهعنوان حلقه کلیدی در چرخه سوخت هستهای، هرگز حاضر نشد این فعالیت را به صفر برساند. پذیرش این خواسته معادل نابودی کامل زیرساختهای صنعت هستهای ایران است.
تعلیق غنیسازی در توافق سعدآباد، بر خلاف تصور، به معنای عقبنشینی نبود. در سالهای ابتدایی دهه ۸۰، ایران تنها سه سانتریفیوژ در اختیار داشت و با این حال، تعلیق موقت غنیسازی را پذیرفت. منتقدانی که آن اقدام را خیانت میدانند، شرایط واقعی فنی و ظرفیت محدود هستهای ایران در آن زمان را نادیده میگیرند.
توقف غنیسازی، زمینهساز تقویت تحقیق و توسعه در حوزه هستهای شد. با وجود تعلیق رسمی غنیسازی، ایران در همان دوره تمرکز خود را بر تحقیق و توسعه حفظ کرد. این دوره موجب شد دانشمندان ایرانی در شرایط کاهش فشار بینالمللی، فرصت تقویت فناوریها و ارتقاء توان فنی در زمینه انرژی اتمی را پیدا کنند.
گزارش آژانس انرژی اتمی تأیید میکند که ایران پس از تعلیق، با قدرت غنیسازی را از سر گرفت. طبق گزارشهای رسمی آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بلافاصله پس از پایان دوره تعلیق، ایران با شتاب بیشتری غنیسازی را آغاز کرد. این نشان میدهد تعلیق نه تنها موجب عقبماندگی نشد، بلکه فرصتی برای آمادهسازی زیرساختهای علمی و صنعتی فراهم کرد.
تجربه گذشته نشان میدهد تعلیق موقت میتواند فرصتی برای تنفس اقتصاد فراهم آورد. بر اساس تجربه سعدآباد، اکنون نیز برخی پیشنهاد میکنند که با پذیرش تعلیق موقت و مشروط غنیسازی، میتوان در شرایط سخت اقتصادی به توافقی دست یافت که فضای تنفسی برای بازسازی ساختارهای بانکی، تجاری و تولیدی کشور فراهم کند. در ادامه، با افزایش توان اقتصادی و قدرت چانهزنی، امکان بازگشت به فعالیتهای هستهای تحت نظارت آژانس فراهم خواهد بود.