پس از نزدیک به چهار دهه مناقشه خونین، افق صلح میان باکو و ایروان روشن‌تر از همیشه به نظر می‌رسد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا دیروز جمعه (۱۷مرداد) میزبان رهبران جمهوری آذربایجان و ارمنستان در کاخ سفید بود؛ رویدادی که خود او آن را «نشست تاریخی صلح» نامیده است. به گزارش یورونیوز، ترامپ در پلتفرم «تروث سوشال» نوشت: «این دو ملت سال‌هاست که در جنگی مرگبار گرفتارند؛ جنگی که جان هزاران نفر را گرفته است. رهبران بسیاری برای پایان دادن به آن کوشیدند، اما تلاش‌هایشان بی‌ثمر بود تا به امروز.»
نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، و الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، روز پنج‌شنبه (۱۶ مرداد) وارد واشنگتن شدند و مقرر بود در دیدارهایی با ترامپ، توافقات دوجانبه‌ای با ایالات متحده امضا کنند. (دنیای اقتصاد در گزارش‌های «محرومیت ۹۹ساله؛ از حرف تا عمل» مورخ ۲ مردادماه ۱۴۰۴؛ و «جادوی زنگزور در بازی قدرت‌ها» مورخ ۴ مردادماه ۱۴۰۴ به این مساله پرداخته بود). اما آنچه این تحولات را چشم‌گیرتر می‌سازد، فاصله گرفتن آشکار دو کشور از حوزه نفوذ سنتی مسکو است. این دو جمهوری پیشین شوروی در قفقاز جنوبی، اکنون در حال برداشتن گام‌هایی اساسی برای دستیابی به یک توافق تاریخی، مستقل از کرملین و به دور از سایه روسیه هستند. برگزاری چنین نشستی در کاخ سفید، پیامی قدرتمند به مسکو ارسال می‌کند و نشان‌دهنده اراده دو کشور برای حل اختلافاتشان و در عین حال، چرخشی در سیاست خارجی آنها به سوی غرب است.
این میانجی‌گری همچنین بخشی از تلاش گسترده‌تر ترامپ برای تثبیت نقش خود و ایالات متحده به عنوان یک بازیگر کلیدی در حل‌وفصل منازعات جهانی است. زمان‌بندی این نشست نیز برای مسکو نگران‌کننده است: درست در روزی که ضرب‌الاجل ترامپ برای موافقت کرملین با آتش‌بس به پایان می‌رسد (دیروز جمعه)، دو متحد نزدیک سابق روسیه در واشنگتن حضور دارند تا احتمالا توافق صلح تاریخی خود را امضا کنند. این توافق می‌تواند یکی از مهم‌ترین دستاوردهای سیاست خارجی ترامپ تا به امروز باشد و به پایان یکی از طولانی‌ترین مناقشات جهان کمک کند. به گزارش آکسیوس، این نشست که ترامپ آن را «نشست تاریخی صلح» نامیده، فرصتی دوباره برای اوست تا خود را در قامت میانجی ارشد صلح جهانی به نمایش بگذارد. او پیش از این نیز از پیشرفت‌های دیپلماتیک میان رواندا و جمهوری دموکراتیک کنگو، هند و پاکستان و اخیرا کامبوج و تایلند تمجید کرده بود؛ هرچند صلح در اوکراین و غزه همچنان دور از دسترس باقی مانده است.
