کتاب «چه، زندگی و جاودانگی یک چریک» اثر دکتر مهدی بیرانوند به سفارت کوبا رسید
کتاب «چه، زندگی و جاودانگی یک چریک» اثر دکتر مهدی بیرانوند به سفارت کوبا رسید
توانانیوز ،تهران – در مراسمی باشکوه و فرهنگی، کتاب «چه، زندگی و جاودانگی یک چریک» نوشته دکتر مهدی بیرانوند روژمان، پژوهشگر، روزنامه‌نگار و شاعر برجسته ایرانی، با حضور جناب خورخه فرناندو لیبر نیکلاس سفیر کوبا در ایران و جمعی از چهره‌های فرهنگی، دانشگاهی و فعالان عرصه صلح و دوستی میان ایران و کوبا، رونمایی شد. این اثر تازه، که به همت انتشارات «پارس تاک» و با ویراستاری شیرین دارابی منتشر گردیده، یکی از جامع‌ترین روایت‌های معاصر از زندگی، مبارزات و میراث فکری دکتر ارنستو چه گوارا، پزشک و فرمانده انقلابی نامدار قرن بیستم، به شمار می‌رود.
این کتاب با بهره‌گیری از بیش از دویست تصویر اختصاصی و همچنین اسناد تازه منتشرشده سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، روایتی نو و کم‌نظیر از زوایای پنهان زندگی و مبارزات چه گوارا ارائه می‌دهد. در بخشی از این کتاب، برای نخستین بار در ایران، عملیات‌های کمتر شناخته‌شده‌ای همچون حضور چه گوارا در الجزایر، مراکش، کنگو، تانزانیا و پراگ با جزئیات بررسی شده است؛ موضوعاتی که تاکنون در ادبیات فارسی کمتر مورد توجه قرار گرفته بودند.
مراسم رونمایی این کتاب در محل سفارت کوبا در تهران و با حضور سفیر این کشور، مدیر انجمن صلح و دوستی ایران و کوبا، اصحاب رسانه، نویسندگان و علاقه‌مندان تاریخ معاصر برگزار شد. فضای مراسم به‌طور ویژه با نمادهای فرهنگی و انقلابی کوبا مزین شده بود؛ پرتره‌های ماندگار چه گوارا در کنار پرچم‌های کوبا و ایران، صمیمیت و پیوندی تاریخی میان دو ملت را به تصویر می‌کشید. سفیر کوبا در ایران در سخنانی ضمن تقدیر از نویسنده این اثر گفت: «انتشار کتابی با این گستره و دقت پژوهشی در ایران، نشان‌دهنده علاقه‌مندی ملت ایران به شناخت عمیق‌تر از میراث فکری و مبارزاتی فرمانده چه گوارا است. این کتاب نه تنها برای مردم ایران بلکه برای همه ملت‌هایی که خواهان آزادی، عدالت و کرامت انسانی هستند، ارزشمند خواهد بود. چه گوارا یک شخصیت صرفاً کوبایی نیست؛ او متعلق به همه جهان است.»
مدیر انجمن صلح و دوستی ایران و کوبا نیز در سخنانی با تأکید بر اهمیت فرهنگی و دیپلماتیک این رویداد گفت: «رونمایی از چنین کتابی در حضور سفیر کوبا، نماد همگرایی و احترام متقابل میان دو ملت است. فرهنگ، ادبیات و تاریخ ابزارهایی قدرتمند برای پیوند ملت‌ها هستند و این اثر نمونه‌ای درخشان از این پیوند به شمار می‌رود.» نویسنده کتاب، دکتر مهدی بیرانوند، نیز در این مراسم از انگیزه‌های خود برای نگارش کتاب سخن گفت و تأکید کرد: «برای من چه گوارا صرفاً یک چریک یا یک مبارز مسلح نیست. او یک پزشک، یک اندیشمند، یک شاعر و یک انسان آرمان‌خواه بود که فراتر از مرزها و ملیت‌ها برای آزادی انسان‌ها جنگید. نگارش این کتاب سفری چندساله در میان اسناد، تصاویر و روایت‌های مختلف بود تا بتوانم تصویری واقعی‌تر و انسانی‌تر از چه گوارا ارائه دهم.»
کتاب «چه، زندگی و جاودانگی یک چریک» اثری چندوجهی است که نه تنها مبارزات نظامی چه گوارا را روایت می‌کند، بلکه به ابعاد فکری، فلسفی، اجتماعی و انسانی او نیز می‌پردازد. این اثر در قالبی پژوهشی-روایی، با استفاده از منابع متعدد تاریخی، اسناد امنیتی، گفت‌وگوها، خاطرات نزدیکان و تصاویر کمیاب، تلاش می‌کند تصویری جامع از چه گوارا ارائه دهد. بخشی از کتاب به عملیات‌های کمتر شناخته‌شده در الجزایر، مراکش، کنگو، تانزانیا و پراگ اختصاص یافته است و بخش دیگری به اسناد محرمانه سازمان سیا درباره نقش مستقیم در دستگیری و کشته شدن چه گوارا در بولیوی می‌پردازد. همچنین روایت‌های کلاسیک مبارزات کوبا همچون سیئرا ماسترا، سانتا کلارا و فتح هاوانا در کنار سفرها و مأموریت‌های دیپلماتیک چه گوارا، دیدار با ژان پل سارتر و سیمون دوبووار، روایت‌های همسر و نزدیکان او، برنامه‌های اقتصادی، آموزشی و بهداشتی در کوبا، سخنرانی‌های ماندگار در سازمان ملل، آثار مکتوب، تصاویر جاودانه و کشف اجساد چریک‌ها در دهه ۹۰ میلادی با دقت و جزئیات روایت شده‌اند.
ارنستو «چه» گوارا یکی از چهره‌های ماندگار قرن بیستم است. پزشکی آرژانتینی که در جریان سفرهای خود به آمریکای لاتین با رنج و محرومیت توده‌های مردم آشنا شد و در نهایت به یکی از رهبران اصلی انقلاب کوبا تبدیل گشت. او نه تنها به‌عنوان فرمانده نظامی شناخته می‌شود، بلکه به‌عنوان نماد مقاومت در برابر امپریالیسم، عدالت‌خواهی جهانی و انسان‌دوستی نیز جاودانه شده است. چه گوارا در ذهن ملت‌ها تنها یک مبارز مسلح نیست؛ او به نماد شورش علیه بی‌عدالتی و صدای فرودستان جهان بدل شده است. پرتره او با کلاه ستاره‌دارش امروز نه تنها در کوبا، بلکه در تظاهرات، راهپیمایی‌ها و جنبش‌های اجتماعی سراسر جهان به اهتزاز در می‌آید.
کتاب بیرانوند کوشیده است تا با روایتی انسانی، نشان دهد که چه گوارا همان‌قدر که یک فرمانده جنگی بود، یک شاعر، یک اندیشمند و یک پزشک دغدغه‌مند نیز به شمار می‌رفت. رونمایی از این کتاب در تهران تنها یک رویداد فرهنگی نیست؛ بلکه نماد پیوند تاریخی میان ایران و کوبا به شمار می‌رود. هر دو ملت تجربه‌های مشابهی از مقاومت در برابر سلطه‌طلبی‌های جهانی را پشت سر گذاشته‌اند و در حافظه تاریخی خود ارزش‌هایی مشترک همچون استقلال، عدالت و آزادی را گرامی می‌دارند. حضور سفیر کوبا در مراسم رونمایی، پیام روشنی از اهمیت این اثر در عرصه دیپلماسی فرهنگی دارد. انتشار چنین کتابی می‌تواند بستر مناسبی برای تعمیق روابط فرهنگی و علمی میان ایران و کوبا فراهم آورد و نشان دهد که ادبیات و پژوهش همچنان یکی از قدرتمندترین ابزارهای پیوند ملت‌ها هستند.
مهدی بیرانوند، متولد ۱۳۷۳ در بروجرد، از چهره‌های چندبعدی فرهنگی و علمی ایران به شمار می‌رود. او فارغ‌التحصیل مهندسی نرم‌افزار و دانشجوی مقطع دکتری صنایع دارویی است. بیرانوند علاوه بر فعالیت‌های دانشگاهی، در حوزه رسانه و نویسندگی نیز فعال بوده و تاکنون ۱۵ عنوان کتاب در زمینه‌های رسانه، ادبیات، پژوهش‌های سیاسی، تاریخی و ورزشی منتشر کرده است. وی سرپرست نویسندگان خانه ناشران تهران «حوزه مشق»، مدرس سواد رسانه، مدیر خبری و سردبیر شبکه خبری ایرانیان اروپا در برلین بوده و همچنین موفق به اخذ دکتری روزنامه‌نگاری و نویسندگی رسمی از آمریکا و لبنان شده است. بیرانوند در طول سال‌های اخیر با انتشار مقالات علمی (ISC) و حضور در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی موفق به کسب عناوین و افتخارات متعددی شده است. تنوع فعالیت‌های او در عرصه‌های فرهنگی، پژوهشی و رسانه‌ای، نگاه جامع و چندسویه‌اش را در نگارش کتاب «چه، زندگی و جاودانگی یک چریک» به‌خوبی توضیح می‌دهد.
اگرچه کتاب تازه به بازار آمده است، اما انتشار آن می‌تواند بازتاب‌های گسترده‌ای در ایران و دیگر کشورها داشته باشد. علاقه‌مندان تاریخ معاصر و پژوهشگران علوم اجتماعی می‌توانند از این کتاب به‌عنوان مرجعی معتبر استفاده کنند. همچنین، جنبه‌های فرهنگی و سیاسی کتاب می‌تواند مورد توجه دانشگاه‌ها، انجمن‌های بین‌المللی و مراکز مطالعاتی قرار گیرد. چهره جهانی چه گوارا، که همچنان الهام‌بخش جنبش‌های عدالت‌خواهانه است، می‌تواند باعث شود این کتاب در خارج از ایران نیز مورد استقبال قرار گیرد.
کتاب «چه، زندگی و جاودانگی یک چریک» بیش از آنکه صرفاً یک زندگی‌نامه باشد، روایتی از آرمان‌خواهی، عدالت‌طلبی و مبارزه برای آزادی است. اثری که به گفته نویسنده، می‌خواهد چهره انسانی و چندبعدی چه گوارا را به نسل امروز معرفی کند؛ نسلی که همچنان با چالش‌های مشابه بی‌عدالتی، تبعیض و سلطه‌طلبی جهانی روبه‌رو است. رونمایی این کتاب در حضور سفیر کوبا در تهران، نقطه عطفی در روابط فرهنگی ایران و کوبا به شمار می‌رود و نشان می‌دهد که میراث چه گوارا همچنان زنده است؛ میراثی که نه محدود به مرزهای کوباست و نه تنها متعلق به تاریخ گذشته، بلکه پرچمی است در دست تمام آزادی‌خواهان جهان.
نویسنده گزارش : آرين محمدی پور
نماینده ستاد توسعه زیست فناور دانش بنیان ریاست جمهوری
